Środki antykoncepcyjne

Nasz przegląd różnych metod antykoncepcyjnych pozwoli Ci zorientować się w dostępnych opcjach. Sprawdź, jaką skutecznością charakteryzują się różne środki antykoncepcyjne. Wskaźnik Pearla określa, ile ze 100 kobiet stosujących daną metodę przez rok zachodzi w ciążę w tym okresie.

Pigułka, prezerwatywy, plastry hormonalne, wkładki domaciczne – wybór środków antykoncepcyjnych jest ogromny. Czynniki zdrowotne, potrzeba bezpieczeństwa, planowanie rodziny i sytuacja życiowa wpływają na wybór w takim samym stopniu jak indywidualne preferencje dotyczące stosowania. Właściwą metodę antykoncepcyjną należy zawsze dobrać wspólnie z ginekologiem.

Antykoncepcja niehormonalna

Metoda objawowo-termiczna

To połączenie pomiaru temperatury po przebudzeniu z obserwacją śluzu szyjkowego (śluzu z szyjki macicy). To metoda o dość wysokiej skuteczności (wskaźnik Pearla: 0,4−2,3). Cyfrowe urządzenia do śledzenia cyklu mogą pomóc w dokumentowaniu i ocenie wyników pomiarów. Istnieją też specjalne komputery badające hormony, których działanie opiera się na analizie moczu.

Metoda termiczna

Polega na mierzeniu temperatury ciała w tym samym miejscu każdego dnia po przebudzeniu. Metoda jest dość skuteczna, jeśli uda się uniknąć błędów pomiarowych (wskaźnik Pearla wynosi 0,8−3).

Błona dopochwowa i kapturki antykoncepcyjne

To środki wprowadzane do pochwy przy użyciu środka plemnikobójczego, znajdujące się tuż nad szyjką macicy i zapobiegające przedostawaniu się plemników do macicy. Rozmiar jest indywidualnie dopasowywany przez lekarza. Kapturek antykoncepcyjny jest mniejszy niż błona dopochwowa. Wskaźnik Pearla dla błony wynosi 1–20. Dla kapturka nie ma jednoznacznej wartości.

Spermicydy (środki plemnikobójcze)

Chemiczna metoda antykoncepcji dostępna w postaci żelu, kremu, czopka lub galaretki. Wskaźnik Pearla wynosi 3–21. Metoda jest niezbyt skuteczna, a dodatkowo środki plemnikobójcze mogą zmniejszyć bezpieczeństwo prezerwatyw.

Sterylizacja

Ten zabieg medyczny jest ostateczną formą antykoncepcji wybieraną np. po zakończeniu planowania rodziny. Sterylizacji mogą się poddać zarówno mężczyźni (wskaźnik Pearla: 0,1), jak i kobiety (wskaźnik Pearla: 0,2−0,3).

Prezerwatywy

Prezerwatywy zapobiegają niechcianej ciąży i chronią przed chorobami zakaźnymi, np. wirusem HIV/AIDS lub wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Dostępne są prezerwatywy żeńskie i męskie. Wskaźnik Pearla wynosi 2–12 w przypadku prezerwatywy dla mężczyzn i 5–25 w przypadku prezerwatywy dla kobiet. Metoda nie jest tak skuteczna jak antykoncepcja hormonalna.

Antykoncepcja hormonalna

Pigułka

Pigułka antykoncepcyjna jest jedynym środkiem antykoncepcyjnym, w którym hormony są przyjmowane w postaci tabletek. Dla preparatów dwuskładnikowych, czyli pigułek zawierających estrogen i progestagen, wskaźnik Pearla wynosi 0,1−0,9. Pigułkę antykoncepcyjną należy przyjmować codziennie. Możliwe działania niepożądane: tkliwość piersi, krwawienia międzymiesiączkowe, zwiększone ryzyko zakrzepicy. 

Minipigułka/mikropigułka (preparat jednoskładnikowy) zawiera tylko jedną substancję aktywną, progestagen. Pigułka musi być przyjmowana codziennie o tej samej porze, w przeciwnym razie nie ma gwarancji ochrony antykoncepcyjnej. Wskaźnik Pearla wynosi 0,14−3. Interakcje z innymi lekami, jak również występowanie biegunki lub wymiotów mogą spowodować, że tabletka nie będzie działać.

Hormonalna wkładka domaciczna (spirala)

Wkładka może pozostawać w macicy nawet do pięciu lat, w tym czasie stale uwalniając niewielkie ilości progestagenu, co prowadzi do zmian w macicy i  zapobiega niechcianej ciąży. Metoda ma bardzo wysoką skuteczność − wskaźnik Pearla wynosi 0,16. Działania niepożądane: plamienia i krwawienia międzymiesiączkowe, tkliwość piersi, ból głowy, zwiększenie masy ciała.

Plaster hormonalny

Plaster zawiera hormony (estrogen i progestagen) i zapobiega comiesięcznej owulacji. Musi być zmieniany raz w tygodniu. Metoda ma wysoką skuteczność − wskaźnik Pearla wynosi 0,72−0,9. Działania niepożądane: podrażnienie skóry, tkliwość piersi, krwawienia międzymiesiączkowe, zmiany nastroju.

Implant hormonalny

Implant z tworzywa sztucznego umieszczany jest pod skórą ramienia w trakcie drobnego zabiegu i może tam pozostać do trzech lat. Zawarty w nim progestagen zapobiega comiesięcznej owulacji. Metoda ma bardzo wysoką skuteczność (wskaźnik Pearla: 0−0,08). Działania niepożądane: nieregularne miesiączki, tkliwość piersi, bóle głowy, zmiany nastroju.

Miedziana wkładka domaciczna

Jest to kolejna wersja dawnej spirali i również umieszcza się ją w macicy. Może tam pozostać nawet do pięciu lat. Miedziana wkładka domaciczna jest bardzo bezpieczną metodą (wskaźnik Pearla: 0,1−0,5). Działania niepożądane: plamienia lub początkowo bardziej obfite krwawienia.

Krążek dopochwowy

Jest wykonany z tworzywa sztucznego. Wprowadza się go do pochwy podobnie jak tampon i pozostaje tam przez 21 dni. Uwalnia on progestagen i estrogen, zapobiegając owulacji. Wskaźnik Pearla dla tej metody wynosi 0,4−0,65. Działania niepożądane: tkliwość piersi, obniżone libido, krwawienia międzymiesiączkowe.

Zastrzyk co 3 miesiące

Ta hormonalna metoda antykoncepcyjna zawiera bardzo dużą dawkę progestagenu. Zastrzyk działa przez dwanaście tygodni i ma wysoką skuteczność (wskaźnik Pearla: 0,2−1,4). Działania niepożądane: silne zaburzenia równowagi hormonalnej i negatywny wpływ na gęstość kości.