Nawigacja głównaNawigacja kategoriiTreść główna
dm-drogeriemarkt

Drogeria dm

Czas czytania 4 min.

12.07.2024

was tun bei Blähungen

Wzdęcia – co to takiego?


Mówiąc o wzdętym brzuchu, lekarze często używają słowa „meteoryzm”. Pochodzi ono od starożytnego greckiego wyrazu oznaczającego „falowanie” i opisuje wygląd wzdętego brzucha, czyli wyraźnie wybrzuszonej ściany brzucha.


Dla osób, które cierpią na tę dolegliwość, wypukły brzuch stanowi najmniejszy problem. Znacznie poważniejsze są związane z tym wewnętrzne uczucie pełności i wrażenie ucisku, które może wywoływać bóle skurczowe. Wzdęciom często towarzyszą charakterystyczne bulgotanie i przelewanie się w jelitach lub gazy. Wzdęcia powstają w wyniku połykania powietrza lub są efektem obecności gazów, które tworzą się w jelicie grubym podczas trawienia. Brzuch jest wypukły i napięty. Większość niemowląt cierpi na wzdęcia w ciągu pierwszych kilku tygodni życia (tzw. kolka trzymiesięczna). 

Zaburzenia trawienia i wzdęcia mogą prowadzić do uczucia ucisku w żołądku i pełności. Dodatkowo występują zaparcia lub nagła, zwykle wywołana skurczami, biegunka. Jeśli objawy te występują równocześnie w ciągu ostatnich miesięcy lub lat bez żadnych przesłanek wskazujących na obecność choroby organicznej, określa się je mianem zespołu jelita drażliwego.

Skąd się biorą wzdęcia?

Poniżej kilka najczęstszych przyczyn występowania wzdęć:

Jedzenie powodujące wzdęcia

Spożywanie „wzdymających” produktów nie jest szkodliwe i jest przyczyną jedynie krótkotrwałych wzdęć. Biochemiczny proces trawienia może prowadzić do wzmożonej produkcji gazów, w zależności od diety. Typowymi produktami o takim działaniu są:

  • produkty pełnoziarniste (brązowy chleb, ryż, makaron itp.)
  • rośliny strączkowe (takie jak groch, fasola, soczewica)
  • owoce
  • warzywa (takie jak cebula czy kapusta).

Słodziki i substytuty cukru również mogą powodować wzdęcia i mieć działanie przeczyszczające, jeśli są spożywane w nadmiarze, aczkolwiek nie ma konsensusu co do dokładnego działania tych produktów.

Poza tym: zmiana diety może również prowadzić do wzdęć brzucha, ponieważ organizm musi przyzwyczaić się do nieznanych mu dotąd produktów lub składników odżywczych.

Nietolerancja pokarmowa

W przeciwieństwie do brzucha wzdętego po zjedzeniu „wzdymających” pokarmów, brzuch wzdęty spowodowany nietolerancją pokarmową jest objawem choroby podstawowej. Do typowych nietolerancji należą na przykład:

  • nietolerancja fruktozy (fruktozy zawartej w owocach i warzywach)
  • nietolerancja laktozy (zawartej w produktach mlecznych)
  • celiakia (produkty zbożowe, wypieki)
  • nietolerancja histaminy (różne produkty spożywcze, takie jak czerwone wino, truskawki, czekolada, pomidory).

Wzdęty brzuch a miesiączka

Wzdęty brzuch jest również typowym objawem miesiączki. Jeszcze przed rozpoczęciem menstruacji tkanka mięśniowa i aktywność jelit ulegają spowolnieniu ze względu na hormony. Prowadzi to do gromadzenia się gazów i zalegania kału w jelitach. Dlatego wiele kobiet cierpi na bóle brzucha i zaparcia podczas miesiączki. Kilka dni po okresie tkanka mięśniowa jelit znów pracuje prawidłowo, a wzdęcia zaczynają ustępować. 

Ciąża i hormony

Wzdęcia we wczesnym okresie ciąży są na porządku dziennym. Zmiany i wahania poziomu hormonów mają również wpływ na trawienie. Spowolnione procesy trawienne skutkują gromadzeniem się większej ilości gazów i nawet codziennie spożywane produkty mogą powodować wzdęcia. Co więcej, w zaawansowanej ciąży macica i dziecko wywierają nacisk na jamę żołądka.

W rzeczywistości wzdęcia występują częściej u kobiet niż u mężczyzn – wynika to z cyklicznych wahań hormonalnych.

Zaburzenia układu pokarmowego

Do wzdęć mogą również prowadzić inne dysfunkcje układu trawiennego. Należą do nich zaburzenia flory jelitowej (np. dysbioza) lub zespół jelita drażliwego. Skutki uboczne leków mogą również niekorzystnie wpływać na trawienie. Dotyczy to w szczególności antybiotyków.

Pozostałe: stres i spółka

Czynniki zewnętrzne, takie jak stres, również negatywnie oddziałują na żołądek i trawienie, co może prowadzić do wzdęć. Pewne nawyki, które w zasadzie nie mają nic wspólnego z metabolizmem, również mogą powodować wzdęcia. Należy do nich nieprawidłowa technika oddychania polegająca na „mechanicznym” połykaniu powietrza.
Kto by pomyślał? Nawet regularne żucie gumy prowadzi do wzdęć – nie ze względu na zawarte w niej składniki, ale dlatego, że podczas żucia połykamy powietrze.
 

Jakie są objawy wzdęć?


Oprócz wyraźnego uwypuklenia brzucha meteoryzm powoduje szereg dolegliwości fizycznych. Należą do nich:

  • uczucie pełności
  • uczucie ucisku w okolicy brzucha
  • ból brzucha
  • wyraźnie słyszalne odgłosy jelit
  • silne lub częste gazy
  • odbijanie („bekanie”)
  • problemy trawienne (zaparcia, biegunka).


Nasilenie i rodzaj tych objawów zależy oczywiście od konkretnego przypadku.


Ważne: Nawet jeśli może to być krępujące, nie powinno się powstrzymywać wiatrów jelitowych przy wzdętym brzuchu. Może to spowodować znacznie poważniejsze reakcje organizmu, takie jak zawroty głowy, duszność i ból w klatce piersiowej.

Kto by pomyślał? Nawet regularne żucie gumy prowadzi do wzdęć – nie ze względu na zawarte w niej składniki, ale dlatego, że podczas żucia połykamy powietrze.


Gromadzenie się gazów w jelitach jest normalnym zjawiskiem fizjologicznym. Gaz dostaje się do jelit poprzez proces oddychania i jako produkt rozpadu metabolicznego. Są to głównie azot i mniejsze ilości tlenu, węgla, wodoru i metanu. Zazwyczaj organizm produkuje około 2–5 litrów gazu dziennie, który jest metabolizowany i wydychany lub wydalany przez jelita.

Co pomaga na wzdęcia?

Wzdęty brzuch wiąże się z dyskomfortem, bólem i ograniczeniami w codziennym życiu. Można jednak zaradzić wzdęciom spowodowanym jedzeniem, miesiączką lub ciążą. Szybko pozbądź się wzdęć, stosując się do poniższych wskazówek:

  • aktywność: ruszaj się. Dzięki ćwiczeniom, jeździe na rowerze lub spacerom proces trawienia będzie mniej uciążliwy
  • unikaj stresu, zwłaszcza podczas jedzenia. Nie spiesz się, dokładnie przeżuwaj i spokojnie wdychaj i wydychaj powietrze
  • zachowaj umiar: jeśli cierpisz na wzdęcia, nie jedz zbyt dużych porcji naraz
  • odpoczywaj i wysypiaj się


Domowe sposoby na wzdęty brzuch


Poniższe domowe sposoby łagodzą ostre wzdęcia:
 

  • węgiel aktywowany pomaga złagodzić nadmierne wzdęcia po jedzeniu
  • ciepło – przykładanie termoforu z gorącą wodą łagodzi skurcze
  • masaże – delikatne masaże brzucha pozwalają „uwolnić” nagromadzone gazy.


Zdrowe posiłki na wzdęty brzuch


Często miewasz wzdęcia? Unikaj spożywania zbyt wielu „wzdymających” pokarmów. Unikaj ich całkowicie, jeśli stwierdzono u Ciebie jakiekolwiek nietolerancje. Pamiętaj, że surowe warzywa są trudniejsze do strawienia niż gotowane. Spożywanie ciepłych i niezbyt pikantnych posiłków oraz ograniczenie spożycia tłuszczu i cukru również może przynieść pozytywne efekty.


Przy odrobinie rozwagi, znajomości przyczyn oraz świadomym stylu życia możesz skutecznie poradzić sobie z dolegliwościami związanymi ze wzdęciami.