Prawidłowe mycie zębów u dzieci

• Mycie zębów u niemowląt i małych dzieci
• Mycie zębów u dzieci w wieku przedszkolnym
• Mycie zębów u dzieci w wieku szkolnym
• Kiedy dziecko nie chce myć zębów
• Fluor: tak czy nie?
• Pierwsza wizyta u dentysty
• Więcej informacji

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Gdy u niemowlęcia pojawi się pierwszy ząb, warto zacząć dbać o higienę jamy ustnej dziecka, najlepiej od codziennego szczotkowania zębów wieczorem.
• Do pielęgnacji pierwszych ząbków rodzice powinni używać miękkiej szczoteczki do zębów z zaokrąglonym włosiem oraz pasty do zębów z fluorem 1000 ppm w ilości odpowiadającej wielkości ziarenka ryżu (0,125 g).
• Rodzice dzieci w wieku od 12. do 24. miesiąca powinni wprowadzić poranną i wieczorną pielęgnację zębów i stosować pastę do zębów z fluorem 1000 ppm w ilości odpowiadającej wielkości ziarnka ryżu (0,125 g).
• Dzieci w wieku od dwóch do sześciu lat powinny dwa razy dziennie szczotkować zęby pastą w ilości odpowiadającej wielkości ziarnka grochu (do 0,25 g), a od szóstego roku życia – pastą do zębów z fluorem 1500 ppm.
• Szczoteczki elektryczne są odpowiednie dla małych dzieci od trzeciego roku życia i zapewniają dokładne czyszczenie.
• Szczoteczkę do zębów lub jej nasadkę należy wymieniać co trzy miesiące.

Rodzice powinni myć zęby dzieciom co najmniej do trzeciej klasy. Najlepiej do momentu, gdy dziecko dobrze opanuje pisanie odręczne.

Wskazówka: Rada dotycząca odżywiania: aby uniknąć nadmiaru fluoru w organizmie dziecka, rodzice nie powinni w okresie niemowlęcym dodawać soli do potraw, a do posiłków dla małych dzieci tylko bardzo niewielką ilość. Jeśli zawartość fluoru w wodzie pitnej przekracza 0,7 mg/l, nie należy stosować fluoryzowanej soli kuchennej (ani w przypadku dzieci, ani w przypadku dorosłych).

Mycie zębów u niemowląt i małych dzieci 

Zalecane jest mycie zębów od samego początku: gdy tylko pierwszy ząb mleczny dziecka zacznie się wyrzynać, należy zacząć szczotkować zęby. Warto, aby dzieci były w odpowiednim czasie edukowane na temat zdrowia zębów oraz znaczenia profilaktyki, na przykład poprzez materiały informacyjne w przedszkolach i szkołach.

W wieku sześciu lub siedmiu miesięcy, kiedy pojawiają się pierwsze ząbki, można myć zęby dziecku wieczorem. Od drugiego roku życia warto wprowadzić rytuał mycia zębów zarówno rano, jak i wieczorem. Jeśli dzieci odczuwają ból podczas ząbkowania, ulgę mogą przynieść specjalne gryzaki.

Metoda TPJ dla dzieci w wieku przedszkolnym

Od wieku przedszkolnego obowiązuje zasada: „Myję zęby sam!”. System TPJ pomaga dzieciom w nauce prawidłowego mycia zębów.

1. T – jak trzonowce i ich powierzchnie żujące: szczotkuj górne i dolne powierzchnie żujące. Poruszaj szczoteczką w przód i w tył.
2. P – jak zęby od strony policzka: szczotkuj powierzchnie zewnętrzne okrężnymi ruchami od góry do dołu i od przodu do tyłu.
3. J – jak zęby od strony języka: szczotkuj powierzchnie wewnętrzne od czerwonego do białego, tj. od dziąsła do zęba.

Oczywiście dobrze, gdy maluchy same zaczynają korzystać ze szczoteczki. Niemniej jednak to rodzice powinni myć im zęby, zwłaszcza wieczorem.

Mycie zębów u dzieci w wieku szkolnym

Zęby stałe wymagają dokładnej i regularnej pielęgnacji. Powinny one przecież pozostać zdrowe i piękne do późnej starości. Zęby stałe pojawiają się zwykle między piątym a szóstym rokiem życia.

Szczoteczki do zębów dla dzieci od szóstego roku życia są już mniej miękkie niż te dla młodszych. Pasty do zębów często mają już bardziej wyrazisty smak. A co najważniejsze: mają wyższą zawartość fluoru (około 1440 ppm). Wynika to z faktu, że nowe zęby stałe wymagają szczególnie dobrej ochrony przed próchnicą. Najlepiej można to uzyskać poprzez zastosowanie pasty o wysokiej zawartości fluoru. Dzieci mogą ponadto samodzielnie czyścić przestrzenie międzyzębowe za pomocą patyczków z nicią dentystyczną. Dzięki napiętej nici dentystycznej i odpowiedniemu uchwytowi są one wygodne dla dzieci.

Przynajmniej do trzeciej klasy odpowiedzialność za higienę jamy ustnej spoczywa na rodzicach. Dzieci szczotkują zęby samodzielnie w miarę swoich możliwości, ale to rodzic powinien dokładnie wymyć lub przypilnować mycie zębów. Wskazówką, że dziecko staje się coraz bardziej samodzielne w pielęgnacji zębów, jest poprawa w pisaniu odręcznym: gdy staje się ono coraz płynniejsze, oznacza to, że maluch ma już większe zdolności manualne. Nadal jednak zaleca się regularne kontrole ze strony rodziców.

Często rozmawiaj z maluchami o „zdrowych zębach” i „zdrowym odżywianiu”. W ten sposób możesz zwiększyć świadomość tego ważnego tematu u swoich dzieci.

Wskazówka: Za pomocą tabletek barwiących lub specjalnego płynu do płukania jamy ustnej dla dzieci można łatwo sprawdzić, czy dziecko w wieku szkolnym myje zęby prawidłowo i dokładnie. Tabletki barwiące i płyn do płukania jamy ustnej powinny być jednak stosowane tylko wtedy, gdy dziecko nauczyło się już dobrze wypluwać.

Co zrobić, gdy dziecko nie chce myć zębów?

Zdrowe zęby mleczne są podstawą zdrowych zębów stałych. Małe dzieci można nauczyć mycia zębów poprzez zabawę. Podpowiadamy, co zrobić, by maluchy chętnie sięgały po szczoteczkę do zębów, i jak im pomóc w utrzymaniu pięknego i czystego uśmiechu.

• Szczotkuj zęby dziecka w formie zabawy, śpiewając mu przy tym piosenkę.
• Codziennie rano i wieczorem myj zęby razem z dzieckiem. Dzięki temu stanie się to codziennym rytuałem. Małe dzieci uczą się również przez naśladowanie.
• Wzajemnie myjcie sobie zęby.
• Dzieci są ciekawe: myj zęby przed lustrem i pozwól im się obserwować.
• Odmierzaj czas za pomocą klepsydry, aby dziecko nauczyło się szczotkować zęby przez co najmniej trzy minuty.
• Kup maluchowi szczoteczkę z postacią z ulubionej bajki lub pozwól dziecku samodzielnie wybrać własną szczoteczkę. Dzięki temu szczotkowanie zębów stanie się dla niego przyjemniejsze.
• Szczoteczka elektryczna do zębów nie tylko świetnie wygląda, ale także zapewnia dokładne czyszczenie.
• Pasta do zębów o owocowym smaku sprawi, że higiena jamy ustnej będzie jeszcze większą frajdą. 

Fluor: dodatkowa ochrona zębów dzieci

Fluor wzmacnia szkliwo zębów, dzięki czemu jest odporniejsze na działanie kwasów, a tym samym zapobiega próchnicy zębów. Towarzysz swojemu dziecku przy szczotkowaniu zębów co najmniej do szóstego roku życia, aby zapobiec połykaniu zbyt dużej ilości pasty, co mogłoby prowadzić do przyjmowania zbyt dużej ilości fluoru. 

Przyjemna wizyta u dentysty: porady i wskazówki

Wizyta w gabinecie stomatologicznym jest zalecana od około dziewiątego miesiąca życia. Dentysta może wcześnie wykryć ewentualne wady zgryzu i podjąć odpowiednie środki zaradcze. Przygotowaliśmy siedem wskazówek, dzięki którym wizyta w gabinecie stomatologicznym będzie przyjemna i mniej stresująca.

7 wskazówek dotyczących wizyty u dentysty

1. Odwiedź gabinet z dzieckiem przed wizytą, aby mogło zapoznać się z nieznanym mu otoczeniem.
2. Wykorzystaj czas w poczekalni w kąciku zabaw dla dzieci, aby rozładować napięcie.
3. Zabawne określenia na wiertło i narzędzia, takie jak „błyszczący czyścik”, mogą zmniejszyć niepokój dziecka.
4. Obecność starszego rodzeństwa może być pomocna – dzieci wiedzą, że wizyta u dentysty nie jest taka straszna.
5. Daj dziecku magiczną różdżkę, która doda mu odwagi i przegoni strach.
6. Podczas zabiegu warto dać dziecku przestrzeń: zazwyczaj dziecko może skoncentrować się tylko na jednej osobie. Zaufaj doświadczeniu, sposobowi wypowiedzi i metodom wyspecjalizowanych dentystów.
7. Pochwal swoje dziecko po zabiegu – wzmocni to jego pewność siebie i zachęci do kolejnej wizyty.

Wpływ diety na zdrowe zęby dzieci

Jeśli zadbasz o zdrową, zbilansowaną i z niską zawartością cukru dietę dla swoich dzieci, skorzystają na tym również zęby Twoich maluchów. Poniżej przedstawiamy, które produkty spożywcze i nawyki żywieniowe są dobre zarówno dla zębów dzieci, jak i dorosłych. 

Zęby w liczbach: najważniejsze fakty o zębach dzieci

Od szóstego miesiąca życia w dolnej szczęce wyrastają pierwsze zęby mleczne: najpierw siekacze, a następnie kły i zęby trzonowe. Nowy ząb pojawia się niemal co miesiąc. Zęby mleczne znajdują się w szczęce od urodzenia i czekają na „wyrznięcie”: przebijają się przez dziąsła – dla niemowląt proces ząbkowania jest często bardzo bolesny. Od tego momentu szczotkowanie zębów jest bardzo ważne.
W wieku od dwóch i pół roku do czterech lat wszystkie 20 zębów jest już widocznych i należy je chronić przed próchnicą. Między szóstym a ósmym rokiem życia zęby mleczne stopniowo wypadają: najpierw siekacze, a następnie kły i zęby trzonowe. Robią one miejsce dla zębów stałych.
W wieku 15 lat uzębienie dorosłego człowieka jest w pełni ukształtowane i liczy łącznie 32 zęby. Liczba ta może się jednak różnić, ponieważ nie każdemu wyrastają wszystkie cztery zęby mądrości. Nazwa „zęby mądrości” pochodzi stąd, że zazwyczaj pojawiają się one dopiero między 15. a 40. rokiem życia, a „starsi” ludzie są uważani za mądrzejszych i inteligentniejszych.

Od korony do korzenia: jak zbudowane są nasze zęby?

Każdy ząb składa się z korony, szyjki i korzenia. Korona zęba otoczona jest twardym szkliwem, które chroni ząb przed czynnikami zewnętrznymi. W szyjce zęba znajdują się naczynia krwionośne i nerwy, które zaopatrują ząb w niezbędne składniki odżywcze. Korzeń zęba jest osadzony w dziąśle i otoczony cementem. Szkliwo zęba to najtwardszy materiał w naszym organizmie. Dzięki mięśniom żucia i szczęce zgryz człowieka generuje siłę odpowiadającą około 80 kg. Zęby są niezbędne nie tylko do żucia, ale także do mówienia. Bez nich i języka trudno byłoby wyraźnie artykułować słowa.

Zadania naszych zębów

• Ząb trzonowy:

Ząb trzonowy miażdży i rozdrabnia pokarm. Składa się z korony o czterech lub pięciu guzkach i ma do trzech korzeni.

• Ząb przedtrzonowy:

Utrzymuje pokarm i go rozdrabnia. Ząb składa się z korony o dwóch guzkach i korzenia.

• Kieł:

Utrzymuje jedzenie w miejscu, dzięki czemu możemy je łatwiej gryźć. Ząb ma ostre krawędzie i jest najsilniejszym zębem w jamie ustnej. Ma najdłuższy korzeń.

• Siekacz:

Nazwa mówi sama za siebie: ząb „sieka” jedzenie ostrymi krawędziami. Ma korzeń.

Dlaczego zęby bolą podczas jedzenia lodów?

Jeśli dziąsła się cofają – np. w wyniku zbyt mocnego nacisku podczas szczotkowania zębów – wówczas zostają odsłonięte korzeń zęba i nerwy. Powoduje to, że reagujemy szczególnie wrażliwie na bardzo zimne i bardzo gorące posiłki. Ponadto w odsłoniętej części mogą się gromadzić bakterie, które atakują korzeń zęba.