Zgaga

• Co powoduje pieczenie podczas zgagi?
• Jak odczuwamy zgagę?
• Kiedy pojawia się zgaga?
• Co pomaga na zgagę?

Późna obfita kolacja, do tego kieliszek wina – i nagle pojawia się uczucie pieczenia w klatce piersiowej i gardle? Jeśli brzmi to znajomo, nie jesteś sam: nawet 25% mieszkańców krajów zachodnich doświadcza zgagi. Objawy są nieprzyjemne, ale w większości przypadków nieszkodliwe. Jednak osoby, które często cierpią na zgagę, powinny znać jej przyczyny i wiedzieć, co przynosi ulgę.

Co powoduje pieczenie podczas zgagi?

Zgaga pojawia się, gdy kwas żołądkowy cofa się z żołądka do przełyku. Normalnie zapobiega temu mięsień zwieracz w kształcie pierścienia, znajdujący się na styku żołądka i przełyku – jego zadaniem jest utrzymywanie treści żołądkowej na miejscu. Jednak niektóre czynniki mogą osłabić ten mięsień lub zaburzyć jego działanie. W efekcie dochodzi do refluksu – kwas żołądkowy przemieszcza się w górę.

Żołądek jest chroniony przed działaniem kwasu dzięki błonie śluzowej, ale przełyk takiej ochrony nie ma. Kontakt kwasu z jego ścianami powoduje podrażnienie i uczucie pieczenia.

Jak odczuwamy zgagę?

Najczęściej objawia się pieczeniem za mostkiem lub w górnej części brzucha, które może promieniować aż do gardła. Często towarzyszą jej dodatkowe symptomy:

• kwaśne odbijanie
• nieprzyjemny smak w ustach
• uczucie ucisku lub pełności w górnej części brzucha
• nudności, a nawet wymioty
• drażniący kaszel, chrypka, a nawet ból zębów (gdy kwas dostanie się do tchawicy i podrażni drogi oddechowe lub cofnie się do jamy ustnej)

Kiedy pojawia się zgaga?

Najczęściej zgaga występuje po obfitym posiłku. Gdy żołądek jest przepełniony, rozciąga się tak bardzo, że mięsień zwieracz między żołądkiem a przełykiem może chwilowo osłabnąć. W efekcie kwas żołądkowy przedostaje się do przełyku, powodując nieprzyjemne pieczenie.

Osoby podatne na zgagę zazwyczaj reagują na następujące pokarmy i napoje: 

• tłuste lub mocno przyprawione potrawy
• czekolada
• kawa
• owoce cytrusowe
• napoje gazowane.

Zgagę mogą wywołać także ćwiczenia fizyczne i niektóre pozycje ciała – np. pochylanie się czy leżenie. Nie bez znaczenia jest również wpływ nikotyny, alkoholu i stresu, które mogą podrażniać żołądek lub osłabiać działanie mięśnia zwieracza.

Jeśli piecze często: choroba refluksowa przełyku (GERD)

Jeśli zgaga pojawia się regularnie, a objawy są nasilone, przyczyną może być choroba refluksowa przełyku (GERD). W tym przypadku mięsień zwieracz działa nieprawidłowo – kwas żołądkowy wielokrotnie cofa się do przełyku.

Dokładne przyczyny nie zawsze są jednoznaczne, ale do najczęstszych czynników ryzyka należą:

• palenie tytoniu, alkohol i stres
• nadwaga
• zaburzenia motoryki przełyku lub żołądka
• niektóre leki (np. na nadciśnienie, uspokajające lub hormonalne, takie jak pigułki antykoncepcyjne)
• przepuklina rozworu przełykowego
• osłabienie mięśnia zwieracza związane z wiekiem.

Nieleczona choroba refluksowa może z czasem prowadzić do stanów zapalnych i poważniejszych powikłań. Jeśli podejrzewasz GERD, skonsultuj się z lekarzem – odpowiednia diagnoza i leczenie są kluczowe.

Co pomaga na zgagę?

Sposób leczenia zgagi zależy od częstotliwości i nasilenia objawów. W wielu przypadkach wystarczą domowe sposoby i proste zmiany stylu życia, ale czasami konieczne jest leczenie farmakologiczne.

Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępuje profesjonalnej porady medycznej, diagnozy ani leczenia. W razie wątpliwości lub pytań skontaktuj się z lekarzem lub innym wykwalifikowanym pracownikiem ochrony zdrowia. Wszelkie decyzje podjęte na podstawie tych informacji użytkownik podejmuje na własną odpowiedzialność.