Nawigacja głównaNawigacja kategoriiTreść główna

Menopauza: przyczyny i objawy

Kobieta stoi nad morzem z uniesionymi rękami

Czym jest menopauza?

Kobiety przechodzą menopauzę (klimakterium, przekwitanie) między 40. a 50. rokiem życia. To ostatnia miesiączka, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie. Towarzyszy jej szereg procesów, w tym zmiany hormonalne. Faza rozrodcza dobiega końca.

  • jajniki wytwarzają mniej estrogenów i progesteronu
  • jajeczka już nie dojrzewają co miesiąc
  • cykle stają się bardziej nieregularne
  • coraz częściej owulacja w ogóle nie występuje.

Nie da się jednoznacznie stwierdzić, kiedy zaczyna się menopauza. U każdej kobiety przebiega ona inaczej.

4 etapy menopauzy

Menopauzę można podzielić na cztery różne etapy:

  1. Premenopauza to okres przejściowy przed menopauzą trwający zwykle od roku do czterech lat.
  2. Perimenopauza to faza poprzedzająca wystąpienie menopauzy i następująca po niej (mniej więcej rok przed menopauzą i rok po niej).
  3. Moment ostatniej miesiączki uznaje się za faktyczną menopauzę. Może być ona określona jedynie retrospektywnie, jeśli miesiączka nie wystąpiła przez ostatnie dwanaście miesięcy.
  4. Postmenopauza to okres po menopauzie.

Termin „menopauza” pochodzi z języka greckiego: „meno” oznacza „miesiąc”, a „pausis” tłumaczy się jako „zatrzymanie”.

Czas trwania menopauzy

U każdej kobiety czas ten jest inny. Eksperci twierdzą, że trwa on średnio od pięciu do ośmiu lat. Prawie połowa kobiet przestaje miesiączkować w wieku około 51 lat. Przedwczesna menopauza dotyczy ustania krwawienia przed ukończeniem 40. roku życia. Może to wynikać z przyczyn dziedzicznych lub chorób.

Ale spokojnie menopauza nie musi być pasmem cierpień. Poważne objawy występują tylko u około jednej trzeciej kobiet.

Jak mogę poradzić sobie z objawami i dolegliwościami?

Uderzenia gorąca i nocne poty

Pojawiają się niespodziewanie w nocy lub w ciągu dnia. Osoba je odczuwająca jest zlana potem i czerwona na twarzy. Często towarzyszą im zawroty głowy lub kołatanie serca. Aby zapobiec poceniu się, stosuj przewiewną bieliznę i pościel i ubieraj się „na cebulkę”. Jeśli po czole zaczną Ci spływać kropelki potu, szybką ulgę może przynieść polanie nadgarstków zimną wodą lub skorzystanie z wiatraka. Gdy nic nie łagodzi objawów, pomocna może okazać się hormonalna terapia zastępcza. O poradę w tej sprawie należy zwrócić się do lekarza.

Suchość pochwy

Nadmierna suchość pochwy i jej okolic może prowadzić do świądu i pieczenia. Choć nawilżenie towarzyszące podnieceniu seksualnemu utrzymuje się również w okresie menopauzy i po jej zakończeniu, może jednak podczas stosunku dochodzić do podrażnień. Lubrykanty i specjalne kremy dopochwowe skutecznie łagodzą i zapobiegają dyskomfortowi, takiemu jak pieczenie lub swędzenie.

Nieregularne miesiączki

Twoja miesiączka pojawia się znacznie wcześniej, niż zakładałaś, a może opóźnia się o kilka dni? Nie denerwuj się jednak, zachowaj spokój i się przygotuj – do torebki włóż podpaski, tampony lub kubeczek menstruacyjny, aby uniknąć niespodzianek. Podczas menopauzy dochodzi do osłabienia funkcji jajników, dlatego nieregularne miesiączki nie są niczym niepokojącym. Jeśli krwawienie miesiączkowe nie wystąpiło przez dwanaście miesięcy, oznacza to, że przechodzisz postmenopauzę, jedną z czterech faz menopauzy.

Osłabienie i infekcje pęcherza moczowego

Nietrzymanie moczu niekoniecznie jest objawem menopauzy, może być związane z obniżaniem się macicy i pęcherza moczowego w następstwie upływu lat i porodu. W walce z nietrzymaniem moczu pomaga skuteczny trening mięśni dna miednicy, który zalecany jest także kobietom po porodzie. Błony śluzowe dróg moczowych i pęcherza z wiekiem stają się jednak cieńsze z powodu zmian hormonalnych, co może prowadzić do częstszych infekcji pęcherza i dróg moczowych.

Zaburzenia snu

Budzisz się w środku nocy i nie możesz zasnąć? Może to być – ale nie musi – objaw menopauzy. Im jesteś starsza, tym częściej występować mogą zaburzenia snu. Zadbaj o regularny rytm snu, unikaj spożywania alkoholu przed położeniem się spać i zażywaj wystarczająco dużo ruchu na świeżym powietrzu. Zioła lecznicze o działaniu uspokajającym, takie jak waleriana, melisa, chmiel lub lawenda, mogą również ułatwić zasypianie i zapewnić spokojny sen. Pomocna jest również melatonina (np. w postaci kapsułek), która skraca czas zasypiania.

Wahania nastroju

Przemęczenie, złość, frustracja – fakt, że jeden etap życia dobiega końca, a zaczyna się nowy, wywołuje u wielu kobiet niepokój. Czują się przygnębione, nieatrakcyjne, a nawet bezużyteczne. Jeśli się obawiasz, że nie jesteś w stanie samodzielnie otrząsnąć się z przygnębienia, niezwłocznie udaj się po profesjonalną pomoc psychologiczną. Spotkania towarzyskie z przyjaciółmi, nowe hobby lub wymarzona podróż mogą również pomóc uwolnić się od ponurych myśli.

Menopauza – możliwe schorzenia

Zmiany hormonalne w okresie menopauzy zwiększają ryzyko wystąpienia osteoporozy i chorób układu krążenia. Można temu przeciwdziałać, stosując zdrową dietę i dostarczając organizmowi wystarczającą ilość wapnia i witaminy D.

Przy nasilonych objawach menopauzy lekarze mogą zaproponować terapię hormonalną. Nie jest ona jednak już tak często stosowana jak dwadzieścia lat temu, ponieważ stosowanie niesie ze sobą pewne ryzyko. Może na przykład zwiększyć ryzyko zachorowania na raka piersi i zakrzepicę. Najczęściej przepisywana jest kombinacja estrogenów i progesteronu w postaci tabletek lub plastrów. Jeśli objawy menopauzy poważnie utrudniają Ci codzienne życie, zasięgnij porady lekarza i dowiedz się więcej na temat hormonalnej terapii menopauzalnej.

Te produkty mogą Ci pomóc

  1. Marka: Mivolis; Nazwa produktu: Żurawina + witamina C w kapsułkach, 60 szt., 68 g; Kategoria prawna: suplement diety; Cena: 23,95 zł; Cena bazowa: 60 szt. (0,40 zł za 1 szt.); Produkt marki dm; 0 z 5 gwiazdek przy 0 ocenach; Dostępność: Status zielony Dostawa dostępna, Status szary Wybierz sklep dmŻurawina + witamina C w kapsułkach, 60 szt. Mivolis
    Produkt marki dm
    23,95 zł
    60 szt. (0,40 zł za 1 szt.)
    Dostawa dostępna
  2. Marka: Mivolis; Nazwa produktu: Mannoza, suplement diety (20 x 2 g), 40 g; Kategoria prawna: suplement diety; Cena: 29,95 zł; Cena bazowa: 20 szt. (1,50 zł za 1 szt.); Produkt marki dm; 4,707 z 5 gwiazdek przy 174 ocenach; Dostępność: Status zielony Dostawa dostępna, Status szary Wybierz sklep dmMannoza, suplement diety (20 x 2 g) Mivolis
    Produkt marki dm
    29,95 zł
    20 szt. (1,50 zł za 1 szt.)
    Dostawa dostępna
  3. Marka: Gerber Cereal; Nazwa produktu: Bless No Stress - suplement diety w formie herbatki BIO, 50 g; Kategoria prawna: suplement diety; Cena: 11,95 zł; Cena bazowa: 50 g (23,90 zł za 100 g); Produkty na wyprzedaży; 0 z 5 gwiazdek przy 0 ocenach; Dostępność: Status czerwony Dostawa niedostępna, Status szary Wybierz sklep dmBless No Stress - suplement diety w formie herbatki BIO Gerber Cereal
    Produkty na wyprzedaży
    Aktualna cena:11,95 zł | Poprzednia cena:24,95 zł
    50 g (23,90 zł za 100 g)Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 24,95 zł
    Dostawa niedostępna
  4. Marka: UNIPHAR; Nazwa produktu: Dobry sen FORTE, tabletki, 30 szt.; Kategoria prawna: suplement diety; Cena: 19,95 zł; Cena bazowa: 30 szt. (0,67 zł za 1 szt.); 0 z 5 gwiazdek przy 0 ocenach; Dostępność: Status zielony Dostawa dostępna, Status szary Wybierz sklep dmDobry sen FORTE, tabletki UNIPHAR
    19,95 zł
    30 szt. (0,67 zł za 1 szt.)
    UNIPHARDobry sen FORTE, tabletki, 30 szt.suplement diety
    (0)
    Dostawa dostępna
  5. Marka: POSITIVUM; Nazwa produktu: Suplement diety na uspokojenie, tabletki, 180 szt.; Kategoria prawna: suplement diety; Cena: 49,95 zł; Cena bazowa: 180 szt. (0,28 zł za 1 szt.); 0 z 5 gwiazdek przy 0 ocenach; Dostępność: Status zielony Dostawa dostępna, Status szary Wybierz sklep dmSuplement diety na uspokojenie, tabletki POSITIVUM
    49,95 zł
    180 szt. (0,28 zł za 1 szt.)
    Dostawa dostępna
  6. Marka: Teekanne; Nazwa produktu: Herbata BIO Calm&Relax (20 x 1,8 g), 36 g; Cena: 10,35 zł; Cena bazowa: 36 g (28,75 zł za 100 g); 4,839 z 5 gwiazdek przy 56 ocenach; Dostępność: Status zielony Dostawa dostępna, Status szary Wybierz sklep dmHerbata BIO Calm&Relax (20 x 1,8 g) Teekanne
    10,35 zł
    36 g (28,75 zł za 100 g)
    Dostawa dostępna
  7. Marka: Mivolis; Nazwa produktu: Magnez tabletki, na noc, 43 g; Kategoria prawna: suplement diety; Cena: 16,95 zł; Cena bazowa: 30 szt. (0,57 zł za 1 szt.); Produkt marki dm; 4,494 z 5 gwiazdek przy 81 ocenach; Dostępność: Status zielony Dostawa dostępna, Status szary Wybierz sklep dmMagnez tabletki, na noc Mivolis
    Produkt marki dm
    16,95 zł
    30 szt. (0,57 zł za 1 szt.)
    MivolisMagnez tabletki, na noc, 43 gsuplement diety
    (81)
    Dostawa dostępna

Koniec listy

Jak objawiają się uderzenia gorąca?

Uderzenia gorąca występują u co drugiej kobiety w okresie menopauzy. U niektórych fala gorąca pojawia się kilka razy dziennie, inne odczuwają nieprzyjemne narastające gorąco tylko od czasu do czasu. Uderzenia gorąca występują zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. O ile w ciągu dnia można szybko zareagować, o tyle w nocy kobiety zazwyczaj budzą się dopiero wtedy, gdy są całkowicie oblane potem. Ten objaw menopauzy określa się mianem nocnych potów.

Jakie są przyczyny uderzeń gorąca?

Przyczyna dokuczliwych potów nie została jeszcze naukowo wyjaśniona. Prawdopodobnie zmniejszona produkcja estrogenów odpowiada za zaburzenia termoregulacji. Produkcja żeńskiego hormonu płciowego znacznie się zmniejsza w okresie menopauzy. Jednym z efektów ubocznych jest wzrost hormonów stresu – adrenaliny i noradrenaliny – co z kolei wywołuje uderzenia gorąca, szczególnie w nocy. Ale bez obaw – organizm przyzwyczai się do zmiany poziomu hormonów i uderzenia gorąca z czasem miną.

Jak często występują i jak długo trwają?

Częstotliwość uderzeń gorąca w okresie menopauzy jest bardzo indywidualna dla każdej kobiety. Niektóre doświadczają uderzeń gorąca kilka razy dziennie, również w nocy, podczas gdy inne tylko od czasu do czasu odczuwają nieprzyjemne uczucie gorąca. Nie da się również jednoznacznie stwierdzić, jak długo będą trwać uderzenia gorąca. U niektórych kobiet zaczynają się one na dwa, trzy lata przed ostatnią miesiączką i utrzymują się przez kolejne miesiące. Inne z kolei borykają się z uderzeniami gorąca tylko przez kilka tygodni.

Jak radzić sobie z uderzeniami gorąca?

Uderzenia gorąca w okresie menopauzy nie są niebezpieczne, ale mają niemały wpływ na codzienne życie wielu kobiet. Można jednak zminimalizować dokuczliwe objawy narastającego gorąca lub przynajmniej spróbować lepiej sobie z nimi radzić. Poniżej przedstawiamy sposoby na walkę z uderzeniami gorąca.

Zdrowy styl życia

Naukowcy odkryli, że wiele objawów menopauzy można złagodzić, prowadząc zdrowy tryb życia. Co zmniejszy częstotliwość i intensywność uderzeń gorąca?

  • zadbaj o zdrową dietę o niskiej zawartości tłuszczu oraz o wysokiej zawartości błonnika i składników odżywczych
  • unikaj alkoholu i kawy. Oba napoje mogą potęgować uderzenia gorąca. Niekorzystne efekty przynoszą również nikotyna i czarna herbata
  • dużo się ruszaj, najlepiej na świeżym powietrzu. Jeśli nie przepadasz za sportem, wybierz się na spacer, pieszą wycieczkę po okolicy lub przejażdżkę rowerową
  • znajdź czas dla siebie. Ćwiczenia relaksacyjne i ziołowe suplementy diety o działaniu kojącym nerwy mogą pomóc w radzeniu sobie z niepokojem i stresem.
    Im zdrowsza i szczęśliwsza jesteś, tym większe prawdopodobieństwo, że przejdziesz okres menopauzy bez poważniejszych dolegliwości.

Jakie są domowe sposoby na łagodzenie uderzeń gorąca?

  • noś przewiewną bieliznę i odzież wykonaną z naturalnych materiałów, takich jak bawełna, wełna, jedwab lub len. Ubieraj się „na cebulkę”, aby móc szybko ściągnąć ubranie, gdy poczujesz uderzenie gorąca
  • jeśli uderzenia gorąca występują w nocy, warto zdecydować się na pościel i bieliznę nocną wykonane z oddychających materiałów. Dobrze sprawdzą się także dwie lekkie kołdry zamiast jednej grubej. Jedną z nich możesz bowiem szybko z siebie zrzucić, gdy poczujesz, że nadchodzi moment kryzysowy. Obok łóżka przygotuj bieliznę na zmianę, aby nie musieć wstawać w nocy i szukać w szafie nowej odzieży do spania
  • poranne prysznice naprzemienne mogą zredukować uderzenia gorąca w ciągu dnia
  • niektóre rośliny lecznicze, takie jak szałwia, chmiel czy babka zwyczajna, zmniejszają wydzielanie potu. W przypadku silnych uderzeń gorąca warto napić się herbaty przygotowanej z tego typu ziół.


I wreszcie… zachowaj spokój. Jeżeli będziesz się denerwować uderzeniami gorąca, tylko pogorszysz swój stan. Otwarcie rozmawiaj o menopauzie i związanych z nią objawach. Wkrótce zdasz sobie sprawę, że nie tylko Ty borykasz się z tego typu dolegliwościami.

Menopauza a seksualność

Menopauza nie ma większego wpływu na seksualność i popęd seksualny kobiety – a na pewno nie wpływa na nie negatywnie. Niektóre kobiety odczuwają nawet większą przyjemność w okresie menopauzy i po jej zakończeniu. Lubrykantów pomagają przeciwdziałać suchości pochwy podczas seksu. Z kolei preparaty pielęgnacyjne i łagodzące przynoszą ulgę w przypadku swędzenia i podrażnień.
Przez długi czas nie dostrzegano, jak duże konsekwencje dla kobiet ma menopauza. Wszelkie objawy były bagatelizowane. Nawet dzisiaj o menopauzie często dyskutuje się po cichu lub wręcz wcale. Zupełnie niesłusznie – menopauza jest naturalną i ważną fazą życia każdej kobiety.